Што е контрактура 

Контрактурата е состојба во која има трајно затегнување на мускулите, тетивите или другите ткива што го опкружуваат зглобот. Ова доведува до намалување на подвижноста на тој зглоб и го отежнува нормалното движење. Најчесто се јавува како резултат на некоја друга состојба, како што се повреди, воспаленија, невролошки заболувања или продолжена неподвижност на зглобот. Контрактурата е состојба која може сериозно да влијае на подвижноста на зглобовите и на квалитетот на животот на една личност. Раното препознавање и третман на контрактура се клучни за одржување на функционалноста на зглобовите. Контрактурите може да настанат поради различни причини, а некои од најчестите причини вклучуваат повреда, бидејќи контрактурите често се јавуваат како резултат на повреда на зглоб, тетива или мускул. По повредата, лузната што се формира може да доведе до формирање на контрактура. Воспалителни состојби како што се артритис или тендинитис може да предизвикаат контрактура на зглобовите. Луѓето кои се неподвижни долго време, на пример поради имобилизација по повреда, може да развијат зглобна контрактура поради намалена активност на мускулите и лигаментите. Луѓето со невролошки заболувања, како што се церебрална парализа или мозочен удар, често развиваат контрактури поради трајно скратување на мускулите. Можна е и генетска предиспозиција за болеста. Долготрајната употреба на помагала за имобилизација може да предизвика контрактура, бидејќи луѓето кои долго време користат гипс, ортози или други помагала за имобилизација може да развијат контрактура поради неподвижност на зглобот. Причината за контрактурата зависи од различни фактори, а важно е да се утврди причината за да се примени адекватен третман и да се спречи понатамошен напредок на контрактурата.

Видови контрактури и симптоми

Постојат различни видови на контрактури, а некои од најчестите се: фиксни контрактури кај кои зглобот е целосно неподвижен и вкочанет, потоа познати се функционални контрактури, односно состојби во кои зглобот е сè уште подвижен, но постои ограничување на мобилност. Еден тип на контрактура е артрофиброза – формирање на ткиво со лузни во зглобот по некој вид повреда или операција. Исто така постои и т.н Контрактура на Дупујрен – состојба во која во раката се развива патолошко задебелување на ткивото под кожата, што може да доведе до свиткување на прстите. Мускулните контрактури се состојби во кои доаѓа до трајно скратување на мускулите, што доведува до намалување на подвижноста на зглобовите. Невромускулната контрактура е состојба во која мускулите трајно се скратуваат поради невролошки проблеми, како што се церебрална парализа или мозочен удар. Типот на контрактура зависи од различни фактори, како што се причината за контрактурата, зафатениот зглоб или ткиво и сериозноста на состојбата.

Луѓето кои имаат симптоми на контрактура, како што се намалена подвижност на зглобовите или болка, треба да побараат лекарска помош за да се утврди причината и да добијат соодветен третман. Симптомите на контрактура зависат од видот и сериозноста на состојбата, но некои од најчестите симптоми вклучуваат: намалена подвижност на зглобовите, а во потешки случаи, зглобот може да стане целосно неподвижен. Луѓето со контрактура често чувствуваат болка во зглобот, особено кога се обидуваат да го поместат зглобот. Вкочанетоста е чест симптом на контрактура и може да се појави во секој зглоб на телото. Контрактурите може да предизвикаат ограничување на движењето, што може да го отежне извршувањето на секојдневните активности. Поради контрактурата, зглобот може да заземе неправилна положба, што може да доведе до деформација на зглобот. Симптомите на контрактура обично се влошуваат со текот на времето ако не се лекуваат, а во потешки случаи, контрактурите можат да бидат многу ограничувачки и да влијаат на квалитетот на животот на една личност. Ако имате некој од горенаведените симптоми, треба да побарате лекарска помош за да ја утврдите причината и да добиете соодветен третман.

Третман и превенција на контрактури

Третманот на контрактури зависи од причината, видот и сериозноста на состојбата. Третманот може да вклучува конзервативни, неинвазивни методи, хируршки процедури или комбинација од двата пристапи. Некои од третманите вклучуваат физиотерапија која може да помогне да се релаксираат мускулите и да се истегнат скратените тетиви или лигаменти, што може да помогне да се подобри подвижноста на зглобовите. Вежбите кои се фокусираат на подобрување на флексибилноста и силата на зглобовите може да помогнат да се намали контрактурата. Лековите за болка и воспаление, како што се нестероидните антиинфламаторни лекови, можат да помогнат во ублажување на болката и намалување на воспалението. Во некои случаи, инјекциите на кортикостероиди може да помогнат да се намали воспалението и болката во зглобот. Во потешки случаи на контрактури, хируршки процедури како што се артродеза или артроскопија може да бидат неопходни за да се обезбеди нормална подвижност на зглобовите. Во некои случаи, употребата на уреди за имобилизација или ортотици може да помогне да се намали контрактурата и да се промовира нормалната подвижност на зглобовите. Третманот на контрактурата е важен за да се спречи понатамошна прогресија на состојбата и да се подобри функцијата на зглобовите. Важно е да се побара лекарска помош што е можно поскоро за да се утврди причината и да се добие соодветен третман.

Спречувањето на контрактури може да помогне да се намали ризикот од развој на состојбата, особено ако некое лице е склоно кон развој на контрактури или ако има други фактори на ризик. Некои од превентивните мерки се вежбање и истегнување, со цел да се олесни одржувањето на флексибилноста на мускулите и тетивите и да се подобри општата состојба на мускулно-скелетниот систем. Одржувањето правилно држење додека седите, стоите и одите може да помогне да се спречи прекумерна употреба на мускулите и лигаментите. Ако правите активности кои вклучуваат долги периоди поминати во една положба, како на пример седење пред компјутер, важно е да правите редовни паузи за да го намалите стресот на мускулите и тетивите. Користењето на соодветна опрема за спорт или работа, како што се ергономски столици и чевли со соодветна поддршка, може да помогне да се спречи прекумерна употреба на мускулите и лигаментите. Ако имате повреда што предизвикува болка и намалена подвижност, важно е да побарате брза медицинска помош за да спречите понатамошна прогресија на состојбата. Луѓето со хронични болести како што се дијабетес или артритис треба правилно да управуваат со нивната состојба за да го намалат ризикот од развој на контрактури. Спречувањето на контрактури може да помогне да се намали ризикот од развој на состојбата. Ако имате какви било симптоми на контрактура или ако сте склони кон развој на состојбата, треба да се консултирате со лекар за соодветна дијагноза и третман.