ФИЗИОТЕРАПИЈА ПРИ ТЕНДИНИТ НА АХИЛОВА ТЕТИВА

Тендинит на Ахилова тетива е повреда која настанува при прекумерно користење на Ахиловата тетива, спој од ткиво што ги поврзува мускулите на потколеницата на задниот дел од долниот дел на ногата со вашата петна коска.

Ахиловиот тендинит најчесто се јавува кај тркачи кои нагло го зголемиле интензитетот или времетраењето на нивните тренинзи. Тоа е исто така вообичаено кај средновечните луѓе кои рекреативно се занимаваат со некој спорт, како тенис или кошарка.

Повеќето случаи со тендинит на Ахилова тетива може да се третираат со релативно едноставна, домашна нега под надзор на вашиот лекар. Стратегиите за самогрижа обично се неопходни за да се спречат повторливи епизоди на болка. Посериозните случаи може да доведат до кинење на тетивата (руптури) кои може да бараат хируршка интервенција.

Симптоми Болката поврзана со Ахиловиот тендинитис обично започнува како блага болка во задниот дел на ногата или над петицата по трчање или друга спортска активност. Епизоди на посилна болка може да се појават по долго трчање, качување по скали или спринт. Исто така, може да почувствувате слабост или вкочанетост, особено наутро, што обично се подобрува со блага активност.

 Кога да посетите доктор?

Ако чувствувате постојана болка околу Ахиловата тетива, јавете се кај вашиот лекар. Побарајте итна медицинска помош ако болката или попреченоста е силна. Може да имате скината (пукната) Ахилова тетива.

Причини

Ахиловиот тендинитис е предизвикан од повторливо или интензивно напрегање на Ахиловата тетива, лентата на ткиво што ги поврзува мускулите на потколеницата со коската на петата. Оваа тетива се користи кога одите, трчате, скокате или притискате на прстите.

Структурата на Ахиловата тетива слабее со возраста, што може да ја направи поподложна на повреди – особено кај луѓе кои можат да спортуваат само рекреативно или кои нагло го зголемиле интензитетот на нивните програми за вежбање или трчање.

Ризик фактори

Голем број фактори може да го зголемат ризикот за тендинитис на Ахилова тетива, вклучувајќи:

• Пол. Ахиловиот тендинитис почесто се јавува кај мажите.
• Возраст. Ахиловиот тендинитис почесто се јавува како што стареете.
• Физички проблеми. Природно рамен лак во вашето стапало (рамни стапала) може да предизвика повеќе оптоварување на Ахиловата тетива. Дебелината и затегнатите мускули на потколеницата, исто така, може да го зголемат истегнувањето на тетивите.
• Видот на тренингот. Трчањето во истрошени чевли/патики може да го зголеми ризикот од Ахиловиот тендинитис. Болката во тетивата се јавува почесто на ладно отколку на топло време, а трчањето на ридски терен исто така може да ве предиспонира за повреда на Ахиловата тетива.
• Медицински состојби. Луѓето кои имаат псоријаза или висок крвен притисок се изложени на поголем ризик да развијат тендинитис на Ахилова тетива.
• Лекови. Одредени видови на антибиотици, наречени флуорохинолони, се поврзани со поголем ризик за добивање на тендинитис на Ахилова тетива.

Компликации

Ахиловиот тендинитис може да ја ослабне тетивата, што ја прави поранлива на кинење (руптура) – болна повреда која обично бара хируршка интервенција.

Превенција

Иако можеби не е можно да се спречи Ахиловиот тендинитис, но може да се преземат мерки за да се намали ризикот од истиот:

• Постепено зголемувајте го нивото на активност. Ако штотуку почнувате програма за вежбање, почнете полека и постепено зголемувајте го времетраењето и интензитетот на тренингот.
• Побавен тек на оптеретување. Избегнувајте активности кои предизвикуваат прекумерен стрес на вашите тетиви, како што е трчањето на рид. Ако учествувате во напорна активност, прво загрејте се со вежбање со побавно темпо. Ако забележите болка за време на одредена вежба, застанете и одморете се.
• Внимателно изберете ги чевлите/патиките. Чевлите што ги носите додека вежбате треба да обезбедат соодветно амортизирање на вашата петица и треба да имаат цврста потпора на лакот за да помогнат во намалувањето на напнатоста во Ахиловата тетива. Заменете ги истрошените чевли. Ако чевлите ви се во добра состојба, но не ги потпираат стапалата, обидете се со додавање на ортопедски влошки.
• Истегнувајте се секојдневно. Одвојте време да ги истегнете мускулите на потколеницата и Ахиловата тетива наутро, пред вежбање и после вежбање за да ја одржите флексибилноста. Ова е особено важно за да се избегне повторување на Ахиловиот тендинитис.
• Зајакнете ги мускулите на потколеницата. Силните мускули на потколеницата им овозможуваат на телото и на Ахиловата тетива подобро да се справат со стресот со кој се соочуваат при активност и вежбање.
• Комбинација на активности. Алтернативни активности со голем интензитет, како што се трчање и скокање, со активности со помал интензитет, како што се возење велосипед и пливање.

Дијагностички преглед

За време на физичкиот преглед, вашиот лекар нежно ќе притисне на погодената област за да ја одреди локацијата на болката, осетливоста или отокот. Тој, исто така, ќе ја процени флексибилноста, усогласеноста, опсегот на движења и рефлексите на вашето стапало и глужд.

Типови на дијагностика за потврдување на дијагнозата

Вашиот лекар може да нареди еден или повеќе од следниве прегледи за да ја процени вашата состојба:

• РТГ снимка. Иако Х-зраците не можат да ги визуелизираат меките ткива како што се тетивите, тие може да помогнат да се исклучат други состојби кои можат да предизвикаат слични симптоми.
• Ултразвук. Овој уред користи звучни бранови за да ги визуелизира меките ткива како тетивите. Ултразвукот исто така може да произведе слики во реално време на Ахиловата тетива во движење, а колор-доплер ултразвукот може да го процени протокот на крв околу тетивата.
• Магнетна резонанца (МРИ). Користејќи радио бранови и многу силен магнет, апаратите за магнетна резонанца можат да направат многу детални слики од Ахиловата тетива.

Третман

Тендинитисот обично добро реагира на мерките за самогрижа. Но, ако вашите знаци и симптоми се тешки или постојани, вашиот лекар може да предложи други опции за третман.

Лекови

Ако лековите за болка без рецепт – како што се ибупрофен или напроксен – не се доволни, вашиот лекар може да препише посилни лекови за намалување на воспалението и ублажување на болката.

Физикална терапија

Исто така и физиотерапевтот може да предложи некои од следниве опции за третман:

• Вежби. Терапевтите често препорачуваат специфични вежби за истегнување и зајакнување за да го потикнат заздравувањето и зајакнувањето на Ахиловата тетива и нејзините потпорни структури. Постои посебен тип на зајакнување наречено „ексцентрично“ јакнење, кое вклучува бавно спуштање на тежината откако ќе ја подигнете, кое е особено корисно за постојаните проблеми со Ахиловата тетива.
• Електротерапија. Електротерапијата има позитивно дејство врз Ахиловата тетива и околните мускулни групи кои го движат стапалото. Со програми за зајакнување на мускулите, за зголемување на нивната сила и издржливост, како и со програми за намалување на болка и поттикнување на создавање на ново ткиво, може да се подобри исходот и да се забрза процесот на опоравување.
• Кинезиотејпинг. Може да се користат разни кинезиотејпинг техники за намалување на болката, воспалението на Ахиловата тетива или едемот околу скочниот зглоб со цел забрзување на процесот на лечење. Како и техники за корекција и стабилизација на скочниот зглоб кои ќе помогнат исто така за намалување на болката при движење и напнатоста на Ахиловата тетива и околните мускули.
• Ортотични помагала. Влошка за чевли или потпунка што малку ја подигнува вашата петица може да го олесни напорот на тетивата и да обезбеди меко перниче што ја намалува напнатоста и притисокот што се врши на Ахиловата тетива.
• Хирургија. Ако неколкумесечните поконзервативни третмани не функционираат или ако тетивата е скината, вашиот лекар може да предложи операција за корекција на вашата Ахилова тетива.

Лазаровска Лепосава

Дипл. Физиотерапевт

Сертифициран кинезиотејпинг терапевт

Жан Митрев Клиника

leposavajovanovska@zmc.mk